Календарь знаменательных дат на МАЙ: 1 мая — Праздник труда; 1 мая — 100 лет со дня рождения В. Астафьева, российского писателя (1924-2001); 5 мая — Международный день борьбы за права инвалидов; 5 мая — Международный день печати; 6 мая — 120 лет со дня рождения П. Труса, белорусского поэта 9 мая — День Победы; 9 мая — 100 лет со дня рождения Б. Окуджавы, российского поэта, композитора, прозаика и сценариста (1924-1997); 10 мая — 100 лет со дня рождения российской поэтессы Ю. Друниной (1924-1991); 11 мая — 120 лет со дня рождения С. Дали, испанского художника-сюрреалиста, писателя (1904-1989); 12 мая — День Государственного герба и Государственного флага Республики Беларусь; 15 мая — Международный день семьи; 18 мая — Международный день музеев; 20 мая — 225 лет со дня рождения французского писателя Оноре де Бальзака (1799-1850); 21 мая — 100 лет со дня рождения Б. Васильева, российского писателя, общественного деятеля (1924-2013) 24 мая — День славянской письменности и культуры; 25 мая — 120 лет со дня рождения А. Русака, белорусского поэта (1904-1987); 31 мая — Всемирный день без табака; 31 мая — 125 лет со дня рождения Л. Леонова, российского писателя (1899-1994).

21 февраля 2022

Родная мова

Родная мова… Многія лічаць, што ведаць родную мову — гэта вялікае шчасце, бо веданне роднай мовы дае чалавеку вельмі шмат: і пачуццё ўпэўненасці ў сабе, і пачуццё гонару за свой народ, за сваю асаблівасць. Усё гэта вельмі важнае для чалавека.

Але «чаму ж, роднае слова, гэтак часта забываюць цябе людзі — нават тут, між сваімі? Чаму сыны нашага народа так лёгка адракаюцца ад матчынай гутаркі? Кажуць: бо цёмны нашы беларусы. Але гэта няпраўда: забываюць родную мову, адракаюцца бацькоў і братоў сваіх найбольш тыя, хто дайшоў навук, выйшаў у людзі. Яны няцёмны: яны пераймаюць чужое — дзеля карысці», - пісала ў пачатку ХХ стагодзя наша знакамітая пісьменніца Элаіза Пашкевіч. "Вы, маладыя, найчасцей пападаеце між чужых людзей, што вашай мовы не шануюць, «простай», «мужыцкай» завуць. З вас часта насмяхаюцца, калі гаворыце па-свойму. I вы, чуючы гэта, пачынаеце саромецца матчынай мовы, свайго народа, сваёй радні. Чужых багоў вы прымаеце: чужую гутарку, звычаі, чужое імя».

21 лютага прадстаўнікі ўсіх нацый і народнасцей свету адзначаюць міжнародны Дзень роднай мовы. Свята было заснавана ў лістападзе 1999 года на сесіі Генеральнай канферэнцыі ЮНЕСКА ў Парыжы. Дзеля «падтрымкі моўнай і культурнай разнастайнасці і шматмоўя» - гучала ў загалоўку дакумента.

І сапраўды - Родны… так мы звычайна звяртаемся да чалавека, калі адчуваем да яго самыя цёплыя пачуцці. Ад гэтага слова вее матчыным каханнем, цеплынёй хатняга агню, радасцю сустрэч з дарагімі роднымі блізкімі людзьмі. Калі мы гаворым родная мова, мы таксама надзяляем слова мова асаблівым сэнсам. Гэта мова, на якой размаўлялі нашы продкі, нашы бабулі і дзядулі, мова, якую мы чулі з дзяцінства, і на якой размаўлялі нашы маці і бацькі, якіх мы вельмі любім і таму родная мова такая дарагая.

Каб не забываліся на беларускую мову, адзначаем мы штогод у бібліятэцы Міжнародны дзень роднай мовы. Спрабуем размаўляць па-беларуску між сабой і з дзецьмі, просім настаўнікаў паставіць на свой стол шыльдачку "Размаўляй са мной па-беларуску" і хоць раз за год ужываць родную мову цэлы дзень.

У гэтым годзе мы правялі квэст "Пагаворым па-беларуску?". Ты, паважаны чытач, таксама можаш паспрабаваць разгадаць некалькі заданняў.

Напрыклад,

ЗНАЙДЗІ Ў ВОБЛАКЕ СЛОЎ НАЗВЫ ТВОРАЎ БЕЛАРУСКІХ ПІСЬМЕННІКАЎ

СКЛАДЗІ З РАСКІДАНЫХ СЛОЎ ПРЫКАЗКІ І ПРЫМАЎКІ
КАЛІ МАЙ ХАЛОДНЫ	ТО НЕ БУДЗЕШ БОСЫ
У КАГО ЧОРНАЯ ГЛЫБА	ТОЙ І СВЯТКУЕ
ЯКІЯ МЫ ГАСПАДАРЫ	НА СВАІМ ПОЛІ АРАЦЬ
КАЛІ МАЕШ ГРОШЫ	СОРАМ - НЕ ДЫМ
ЛІХА НЕ ЗНАЦЬ	ТАКІЯ НАШЫ ДВАРЫ
РОДНАЯ ЗЯМЕЛЬКА	ЯК ЗМОРАНАМУ ПАСЦЕЛЬКА
ДРУЖНАЯ ПРАЦА	У ТАГО І ХЛЕБА СКІБА
У СВАІМ КРАІ	БУДЗЕШ З ТОРБАЙ ВАЛАЧЫЦЦА
ХТО ПРАЦУЕ	ДЫК ГОД ХЛЕБАРОДНЫ
ГРАЗЬ - НЕ КАРОСТА	КРЫНІЦА БАГАЦЦЯ
ПАЧНЕШ ЛЯНІЦЦА	ЯК У РАІ
ЯК МУКІ СКРЫНЯ	НЕ БАЛІЦЬ У ПУПЕ
КАЛІ РОБІШ У КУПЕ	ДЫК І СВІННЯ ГАСПАДЫНЯ

СКЛАДЗІ З РАСКІДАНЫХ ЛІТАР ПРОЗВІШЧЫ БЕЛАРУСКІХ ПІСЬМЕННІКАЎ

1. ЧВІТКАЕКРА	2. ІПРАКВА
3. ЛАСКО	4. ЯМКАШНІ
5. ЛПКУАА	6. НКТА
7. ЖМЕЕЛ	8. ГДАБАВІЧНО
9. ЛРЬБЫ	10. ЫБЎАК
11. ДІРАБУАЛН	12. БУЛДЯЯ